Ventileren én verwarmen in scholen zijn vaak lastig te combineren

Coronamaatregelen zorgen voor toename in behoefte aan een passend ventilatiesysteem bij veel scholen

Sinds de coronacrisis staan scholen voor heel wat nieuwe uitdagingen. Ze moeten zich, om het veilig te houden voor zowel het personeel als de leerlingen, houden aan strenge maatregelen. De overheid dringt er aanhoudend aan op onderwijs op afstand, het gebruik van mondkapjes én zoveel mogelijk te ventileren in de klaslokalen. Alleen gebeurt dat laatste in heel wat scholen op een traditionele manier. De meeste gebouwen bestaan al decennia en de ramen openzetten is vaak de enige manier om te ventileren.

De noodzaak voor extra ventilatie zorgt bij winterse temperaturen voor uitzonderlijke situaties: klaslokalen met de ramen volledig open, de verwarming op volle toeren en leerlingen die met een dikke trui of jas de les volgen. Maar ook in de zomermaanden is het openzetten van de ramen soms geen optie door de hoge temperaturen. Een efficiënt ventilatiesysteem kan hier een antwoord op bieden en is daarom ook flink gestegen op de prioriteitenlijst van schoolbesturen. Maar ook voor bedrijfsgebouwen, waar hopelijk snel weer het normale werkritme kan worden aangehaald, is een ventilatiesysteem een slimme investering.

Scholen moeten al rekening houden met verschillende regels en wetten, en daar kwamen de coronamaatregelen nog bij. “Dat is geen makkelijke evenwichtsoefening”, zegt Jaap van der Vinne, Accountmanager & Sales Engineer bij LG Air Solution. “De leeftijd van heel wat schoolgebouwen maakt het er niet makkelijker op om overal goed te ventileren. Tegelijkertijd kunnen we leerkrachten niet verplichten om de ramen continu open te zetten, maar we adviseren het wel.”

Toename in energieverbruik

Een klaslokaal in de winter verwarmen met open ramen is een beetje als dweilen met de kraan open. De verwarming draait wel, maar de koude buitenlucht geeft tegengas. Een toename in het energieverbruik is daardoor het logische gevolg. “De verwarmingssystemen in de scholen zijn nog niet allemaal even modern. Sommige klaslokalen hebben al radiatoren die geschikt zijn voor een lage aanvoer temperatuur, maar in andere lokalen staan nog gietijzeren radiatoren. Het is niet eenvoudig om continu een aangename temperatuur te garanderen, maar wat extra frisse lucht, daar is nog nooit iemand ziek van geworden”, zegt van der Vinne.

Ook de CO2-concentratie in klaslokalen is steeds vaker een probleem. In de meeste klassen wordt die niet, of in het beste geval handmatig, gemeten. Door het openen van de ramen blijft die concentratie makkelijker onder de voorgeschreven norm. Maar wanneer de ramen dicht blijven, kan ook hier het aantal parts per million (ppm) boven de aangeraden aantallen uitstijgen en dat leidt tot vermoeidheid, verminderde leerprestaties en een lager concentratievermogen.

Ook CO2-concentratie onder controle

De HVAC-sector denkt uiteraard graag mee over dit soort alledaagse kwesties die een impact hebben op het onderwijs. Tegelijkertijd zijn deze ook van toepassing op grote kantoorgebouwen. Een ventilatiesysteem kan namelijk voorkomen dat de ramen direct open moeten, waardoor de temperatuur minder schommelt en de verwarming dus ook minder intensief werkt. “De combinatie van het coronavirus, de noodzaak van extra ventileren en schoolgebouwen die vaak al heel wat jaren meegaan, het leidt allemaal tot een lastig vraagstuk”, aldus van der Vinne. “De ramen openen en de verwarmingssystemen tegelijk op volle capaciteit zetten, biedt geen enkele garantie op een aangenaam binnenklimaat. Zeker niet als de vochtigheid buiten nog toeneemt. De CO2-concentratie maakt het tot slot allemaal nog iets complexer. In de huidige omstandigheden gaat in heel wat scholen onnodig veel energie verloren aan stookkosten.”

Voor ventilatie in (school)gebouwen kan er gewerkt worden met 3 oplossingen:

1. ERV’s (Energy Recovery Ventilators) (ook in DX-uitvoering);

2. Luchtbehandelingskasten met een DX-unit (directe expansie);

3. Luchtbehandelingskasten met een watercoil.

1. De ERV

Deze units heeft LG trapsgewijs in het spectrum tussen 250m³/h en 2000m³/h. Hiervan kan een deel worden voorzien van een DX-blok, om via de ventilatie-unit te koelen en/of te verwarmen. Daarnaast is het mogelijk om te bevochtigen in de winter en te ontvochtigen in de zomer. De units hebben het voordeel dat ze zelfstandig kunnen werken op basis van CO2, waarbij de CO2-waarden af te lezen en te monitoren zijn via de RS3-bediening. Dankzij de autofanspeed-control voert de unit eenvoudig meer, of juist minder, frisse lucht aan. Doordat de unit uitsluitend aanvoert wat nodig is, bespaar je energie. Tot slot zijn deze units ook te voorzien van een F7-filter, die zorgt voor extra luchtfiltering, en dus een nog gezonder binnenklimaat.

2. Luchtbehandelingskast met DX-unit

Een luchtbehandelingskast kan voorzien worden van een DX-unit, waarmee men via de warmtewisselaar in de luchtbehandelingskast (of LBK) de lucht gaat koelen of verwarmen.

Via de LG LBK-communicatiekit is het mogelijk om het binnenklimaat te regelen op basis van de temperatuur van de pulsie- of retourlucht.

3. Luchtbehandelingskast met watercoil

Als de luchtbehandelingskast voorzien is van een waterbatterij (warmtewisselaar met water), dan kan hier ook één van de LG-lucht/water warmtepompen op worden aangesloten. Deze zijn beschikbaar in alle capaciteiten tussen 5kW en 500kW.

Zowel voor bestaande gebouwen als bij renovaties of nieuwbouw kan een krachtig ventilatiesysteem het binnenklimaat aangenaam maken en de CO2-concentratie meten, en op basis daarvan de luchtcirculatie regelen, wat de energiekosten flink terugdringt. Een all-in-one formule als het ware. “In bestaande gebouwen kan een decentraal ventilatiesysteem zeker een oplossing bieden. Hier worden de ventilatie-units voorzien van verwarming en/of koeling om zo de verse lucht voor te conditioneren. Deze kleinere units zijn ook voorzien van warmteterugwinning om een zo hoog mogelijk rendement te behalen. Voor nieuwbouw of andere renovaties is een gecentraliseerd systeem de beste optie. Zo kun je alles in één unit implementeren: verse lucht, verwarmen en koeling – maar ook het terugwinnen van warmte. Dan werken alle onderdelen samen en gaat er geen energie verloren. Dit maakt, naast het schrappen van fossiele brandstoffen, alles ook in een stap klaar voor de toekomst en financieel interessant”, sluit van der Vinne af.